Websites                                                    brochures  teken_1         teken_2

week van de teek
rivm
natuur kalender
lyme vereniging
kennissysteem infectieziekten & arbeid

Een teek? Pak ‘m beet

Een tekenbeet is meestal onschuldig, maar kán u ziek maken als de teek langer dan 24 uur op uw huid zit. Geef de teek dus geen kans. Een tekencontrole na een uitstapje in de natuur is een kleine moeite. Heeft een teek u toch te pakken, dan kunt u hem eenvoudig zelf verwijderen.

Teken en de ziekte van Lyme

Wie in de natuur komt, kan een tekenbeet oplopen. Meestal is zo’n beet onschuldig, maar een teek kán de ziekte van Lyme overbrengen. Dat is een ziekte die ernstige gevolgen kan hebben. Bescherming is dus verstandig. Door uw lichaam - en eventueel dat van anderen - op teken te controleren, kunt u een teek snel verwijderen. Als dat binnen 24 uur na de beet gebeurt, is de kans op de ziekte van Lyme bijna nul. U hoeft alleen naar de huisarts als u klachten krijgt. De ziekte van Lyme is meestal goed te behandelen met antibiotica.

Voorkom een tekenbeet

• Controleer altijd uw kleding en lichaam op teken als u op plekken bent geweest waar teken kunnen voorkomen.

• Vermijd contact met struikgewas en hoog gras. Blijf zoveel mogelijk op de paden en bedek de huid goed. Draag bijvoorbeeld dichte schoenen, lange mouwen en een lange broek en stop uw broekspijpen in uw sokken.

• Teken kruipen vaak op het hoofd van een kind. Laat kinderen een pet dragen als extra bescherming.

• Gaat u naar een gebied waar veel teken voorkomen, dan kunt u de huid insmeren met een insectenwerend middel. Voor niet zwangere volwassenen mag er maximaal 50% DEET in het middel zitten, voor kinderen onder de 2 jaar maximaal 30%. Lees de aanwijzingen op de verpakking.

Wat te doen bij een tekenbeet

Verwijder de teek snel - binnen 24 uur - en op de juiste manier. De kans op besmetting is dan vrijwel uitgesloten. Neem een pincet waarmee u de teek goed kunt vastpakken, bijvoorbeeld een puntig pincet. Bij de drogist of apotheek zijn ook speciale producten te koop om teken te verwijderen.

• Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast en trek hem voorzichtig uit de huid. Druk de teek hierbij niet plat. Een achterblijvend stukje van de monddelen van de teek kan geen kwaad; het verdwijnt vanzelf uit het wondje.

• Ontsmet het wondje met 70% alcohol, jodiumtinctuur of -zalf.

• Noteer de datum in uw agenda en let tot 3 maanden na de beet op ziekteverschijnselen, bijvoorbeeld griepachtige klachten en een ringvormige huiduitslag rond de plaats van de beet.

Wat zijn teken?

Teken zijn spinachtige beestjes van 1 tot 3 millimeter doorsnede, die leven van het bloed van mensen en dieren. Ze komen in het hele land voor. Het liefst zitten ze in struiken en grassen tot ongeveer anderhalve meter boven de grond. Van daaruit klimmen ze op de huid of kleren van voorbijgangers. Ze gaan op zoek naar een warm en vochtig plekje, bijvoorbeeld achter de oren, in de liezen, knieholtes of oksels. Bij kinderen zijn teken vaak op het hoofd te vinden: bij de haargrens en achter de oren. Teken bijten zich vast in de huid en zuigen zich vol met bloed. Meestal merkt u daar niks van. Een teek kan uren tot zelfs dagen op uw huid zitten zonder dat het opvalt. Teken komen het hele jaar voor. Ze worden actief zodra de temperatuur boven de 8 graden stijgt.

Hoe veroorzaakt  een teek de ziekte van Lyme?

Teken kunnen de ziekte van Lyme veroorzaken als ze zelf besmet zijn met de borreliabacterie, én als ze voldoende lang hebben vastgezeten in de huid. Want als besmette de teek langer dan 24 uur op uw lichaam zit, kan die bacterie in uw lichaam terechtkomen. De meeste mensen worden niet ziek na een tekenbeet. Toch kwamen in 2005 in Nederland 17.000 mensen bij de huisarts vanwege de ziekte van Lyme. Goed op teken controleren is dus belangrijk.

De ziekte van Lyme

De ziekte van Lyme begint meestal met een rode, ringvormige uitslag van meer dan 5 centimeter doorsnee op de plaats waar een teek heeft gebeten. Verder kunt u  griepachtige klachten krijgen als hoofdpijn, koorts of gewrichtspijn. Soms verdwijnen de verschijnselen spontaan. In een later stadium kunnen ook ernstigere verschijnselen ontstaan: verlamde gezichtsspieren, heftige pijn aan een arm of been, dubbelzien, krachtsverlies in uw benen, pijnlijke of gezwollen gewrichten of een neiging tot flauwvallen. Als de ziekte van Lyme niet op tijd is ontdekt, kan iemand chronische huidaandoeningen of ernstige gewrichtsklachten krijgen. Mensen kunnen elkaar niet met deze ziekte besmetten. Ook het verwijderen van een teek bij een (huis-)dier geeft geen besmettingsgevaar.

Naar de huisarts

De meeste mensen krijgen helemaal geen klachten. Ook als er een klein, rood plekje ontstaat op de huid rond de beet hoeft u zich geen zorgen te maken. Dat is een reactie op de beet zelf. U hoeft pas naar de huisarts te gaan als u een ringvormige rode uitslag rond de plaats van de beet heeft, die groter wordt dan 5 centimeter. Let ook op ziekteverschijnselen, bijvoorbeeld griepachtige klachten.

Wat moet ik in het buitenland doen na een tekenbeet?

In het buitenland kunnen teken ook andere ziekten dan de ziekte van Lyme overbrengen. Verwijder ook in het buitenland een teek snel - binnen 24 uur - en op de juiste manier. Noteer vervolgens de volgende gegevens:

• de datum van de tekenbeet;

• de plek van de tekenbeet op het lichaam;

• het land en gebied waar u de tekenbeet hebt opgelopen.

Meld deze gegevens aan uw huisarts als u in de 3 maanden na de beet gezondheidsklachten krijgt.